CIES Football Observatory to grupa badawcza w ramach Międzynarodowego Centrum Studiów Sportowych (CIES), niezależnego ośrodka badawczego zlokalizowanego w Neuchâtel w Szwajcarii. CIES Football Observatory specjalizuje się w statystycznej analizie piłki nożnej. Od czasu utworzenia w 2005 roku przez Raffaele Poliego i Loïca Ravenela, CIES Football Observatory stało się punktem odniesienia w analizie demograficznej rynku pracy piłkarzy, analizie technicznej wyników zawodników i naukowej ocenie wartości transferów.
W ostatnio opublikowanej analizie, obserwatorium wzięło na tapet wpływ pandemii COVID-19 na rynek transferowy w czołowych europejskich ligach krajowych, umownie nazywanych TOP5 (tj. angielskiej, hiszpańskiej, niemieckiej, włoskiej oraz francuskiej).
Porównanie obejmuje trzy obszary: wysokość wydatków transferowych, typologia transferów (stałe, czasowe, bezpłatne, płatne itp.) oraz wartość transferów.
Główne wnioski z analizy wydatków:
1. Wartość kwot transferowych w obu oknach transferowych w 2020 r. była niższa o 30% od kwot transferowych z roku 2019.
2. Wartość transferów tylko w letnim oknie transferowym obecnego roku była niższa o 43% od kwot z zeszłych wakacji.
3. Letnie okienko transferowe nie pokazuje jeszcze wpływu pandemii na ligę angielską. Tamtejsze kluby wydały jedynie o 10% mniej niż przed rokiem. W ostatniej dekadzie jedynie w latach 2016-2017 dynamika była ujemna. W pozostałych latach wydatki rosły w tempie dwucyfrowym (średnio o 14%, a w 2014 roku aż o 39%).
4. Zdecydowanie gorzej wygląda sytuacja w pozostałych badanych krajach. W La Liga, Ligue 1, Bundeslidze i Serie A zaobserwowano spadki wydatków transferowych względem zeszłego roku średnio aż o połowę.
Kolejnym badanym obszarem jest topologia transferów. W tej sekcji badacze ze Szwajcarii wskazują dwie tendencje:
1. wzrost udziału transferów piłkarzy bez ważnych kontraktów z 26,2% na 32,3% (tj. o 6,1 pp. oraz o 23,3%).
2. wzrost udziału transferów czasowych (wypożyczeń) z 23,1% na 30,0% (tj. o 6,9 pp. oraz 29,9%).
Jeśli chodzi o ceny zawodników, najbardziej znaczący wpływ pandemii polega na spowolnieniu szalejącej inflacji obserwowanej w latach 2015-2019 (średnio 15% rocznie, szczyt 26% w 2017 r.). Kryzys spowodowany COVID-19 wzmocnił również tendencję zespołów do włączania do transakcji płatności warunkowych. Strategia ta pozwala klubom kupującym obniżyć ryzyko związane z transferami poprzez wydawanie dodatkowych pieniędzy tylko wtedy, gdy gracz daje satysfakcję lub uzyskane wyniki są pozytywne. Niepewność co do przyszłości piłkarza jest dla niego dodatkowym motywatorem, a klubowi pomoże w uniknięciu powszechnej sytuacji, gdy zawodnik po podpisaniu nowego, wyższego kontraktu notuje spadek formy (oraz zaangażowania).
Wraz z odwołaniem się do dodatków, zaobserwowano uogólnienie trendu wpisywania do umów transferowych procentu od przyszłej sprzedaży. Strategia ta pozwala klubom sprzedającym na uzyskiwanie znacznych zysków także w przyszłych okresach, a w kontekście ograniczonych przepływów pieniężnych jest interesująca także z perspektywy klubu pozyskującego zawodnika. Dzięki temu zapisowi, klub może zaoferować niższą kwotę podstawową za interesującego piłkarza.
Czekamy na kolejny raport CIES Football Observatory. Być może jego tematem będą puste stadiony oraz ich wpływ na budżety najlepszych klubów w Europie.
W dzieciństwie piłkarz Górnika Łęczna, później analityk-samouk w Warcie Poznań i Wiśle Kraków, obecnie analityk finansowy w GAMIVO i pasjonat wszystkiego, co związane z ekonomiczną stroną piłki nożnej.